وقتی به دندان پزشکی مراجعه می کنیم می بینیم که در اتاق یک دندانپزشک وسایل و تجهیزات دندانپزشکی زیادی وجود دارد که او برای انجام کار خود از آن ها استفاده می نماید. یکی از ابزارهای مهم در دندان پزشکی، دستگاه ساکشن دندانپزشکی می باشد.(ارتودنسی و ایمپلنت)
دستگاه مکش یا ساکشن دستگاهی که توسط پمپ مکش و با ایجاد خلاء باعث ایجاد فشار منفی شده و هوا و مایعات را به درون میکشد. این دستگاه برای جمعآوری ترشحات و خونابهها در ناحیه جراحی برای دادن دید بهتر، مورد استفاده قرار میگیرد.
ساکشن از جمله دستگاههایی است که کاربرد عمومیتری نسبت به سایر وسایل دندانپزشکی دارد، در واقع کارکرد این دستگاه شبیه جاروبرقی است و آب و مایعات داخل دهان بیمار را در هنگام معاینه و انجام خدمات دندانپزشکی تخلیه میکند. این دستگاهها دارای قدرت مکش متفاوتی است برای مثال در عملهای جراحی مربوط به لثه و یا جراحی دندان عقل معمولا از ساکشنهای قویتری برای تخلیه کامل خون از دهان بیمار استفاده میشود.
ضرورت استفاده از ساکشن دندانپزشکی
ساکشن دندانپزشکی تقریباً همیشه برای از بین بردن بزاق و مایعات اضافی در طی یک عمل دندانپزشکی ضروری است؛ دستگاه مکش باعث تمیزی حفره دهان و همچنین از خفگی و بسته شدن راه تنفس نیز جلوگیری میکند. برای برخی از جراحی های دندانپزشکی، خشک نگه داشتن محل جراحی مهم است که بوسیله این دستگاه قابل انجام است؛ در بعضی مواقع استفاده از رول پنبه نیز مناسب باشد.(ارتودنسی و ایمپلنت)
دلایل استفاده از ساکشن دندانپزشکی
۱- وقتی که دندانپزشک ماده بیحس کننده را تزریق می کند، مقداری از ماده تلخ آن در دهان جمع خواهد شد که به کمک ساکشن به سرعت تخلیه میشود. از طرفی هم، اگر این ماده بی حس کننده بیش از حد در دهان باقی بماند میتواند مشکلساز باشد، بههمین دلیل سریعا از ساکشن دندانپزشکی برای خارج کردن آن استفاده میکنیم.
۲- هنگام انجام کار توسط دندانپزشک، مقدار زیادی بزاق در دهان بیمار جمع میشود که ساکشن آن را تخلیه خواهد کرد.
۳- هنگامی که پزشک در حال ترمیم کردن دندان بیمار می باشد، مقداری از تکههای مواد وارد دهان بیمار میشود که توسط ساکشن دندانپزشکی جمعآوری و دفع میشود.(ارتودنسی و ایمپلنت)
۴- برای انجام کارهای ترمیمی توسط دندان پزشک، دندان مورد نظر باید خشک باشد و این امر اهمیت بالایی دارد،0 بههمین منظور استفاده از ساکشن ضروری است.
۵- دندان و یا لثهای که دندانپزشک مشغول ترمیم آن است قطعا با مقداری خونریزی همراه است که درون دهان بیمار جمع میشود و برای پاکسازی آنها از ساکشن دندانپزشکی استفاده میشود.
۶- دلیل آخر استفاده از ساکشن هم کمک به دید دندانپزشک است. مته دندانپزشکی، برای جلوگیری از داغ شدن دندان و تمیز نگه داشتن سطح آن، مقدار زیادی آب به بیرون اسپری میکند که به سرعت داخل دهان را پر میکند، به آینه دندانپزشک میرسد و دید او را مختل میکند. بنابراین، ضروری است در حین کار، از ساکشن حجم بالا استفاده شود تا تمام آنچه در دهان بیمار باقی میماند تخلیه شود.
مراحل استفاده از دستگاه ساکشن
- بهتر است قبل از هر چیزی، میزان ضرورت و نیاز بیمار به انجام آن را بررسی نمایید.(ارتودنسی و ایمپلنت)
- قبل از شروع عمل، در مورد روش کار دستگاه با بیمار صحبت کنید، به خصوص اگر بیمار دارای اضطراب است.
- از سالم بودن تجهیزات آن، پیچ نخوردگی لوله و تمیز بودن مسیر داخلی آن مطمئن شوید.
- تمامی نکات بهداشتی را قبل و در حین انجام ساکشن رعایت کنید.
- بهتر است که فرآیند را برای بیمار هوشیار تا حدودی توضیح دهید.
- به پوزیشن و نحوه قرار گیری بیمار باید توجه شود. اگر بیمار هوشیار باشد سر باید در زاویه ۴۵ درجه قرار گیرد و در بیمار ناهوشیار باید درازکش به صورت یک طرفه باشد.
ضرورت استفاده از دستگاه ساکشن دندانپزشکی
ساکشن دندانپزشکی تقریباً همیشه برای از بین بردن بزاق و مایعات اضافی در طی یک عمل دندانپزشکی ضروری است؛ دستگاه مکش باعث تمیزی حفره دهان و همچنین از خفگی و بسته شدن راه تنفس نیز جلوگیری میکند. برای برخی از جراحی های دندانپزشکی، خشک نگه داشتن محل جراحی مهم است که بوسیله این دستگاه قابل انجام است؛ در بعضی مواقع استفاده از رول پنبه نیز مناسب باشد.(ارتودنسی و ایمپلنت)
ساکشن آبی
یکی از انواع ساکشن های دندان پزشکی، ساکشن آبی می باشد. همانطور که از نام این دستگاه مشخص است وظیفه جمع آوری بزاق دهان و همچنین خونی که در حین ترمیم و کشیدن دندان در دهان جمع می شود را بر عهده دارد. این وظیفه توسط لوله ساکشنی که در کنار دهان قرار می گیرد انجام می شود تا پزشک معالج بهتر و راحت تر کار خود را انجام دهد. در استفاده از این نوع دستگاه ساکشن مقدار زیادی آب هدر می رود لذا بهتر است از انواع دیگر این دستگاه استفاده شود.
ساکشن هوایی
ساکشن هوایی که نوع دیگر ساکشن های دندانپزشکی می باشد با نام ساکشن حجم بالا نیز شناخته می شود. این نوع دستگاه ساکشن عملکردی مشابه جارو برقی دارد و دستیار دندان پزشک، ساکشن دندانپزشکی هوایی را در مجاورت بخشی که نیازمند ترمیم است نگه می دارد، تا تمامی ذرات باقی مانده از مواد و یا دندان را مکش و جمع آوری کند. این نوع قدرت و مکش بالایی دارد و در آن هوا با سرعتی معادل ۱۵۰ تا ۲۰۰ کیلومتر در ساعت در جریان است که قدرت مکش زیاد به آن می بخشد.
ساکشن برقی
ساکشن برقی نسل جدیدی از ساکشن ها هستند که نسبت به دیگر ساکشن ها مزایای بیشتری دارند و کاربردی تر هستند. این نوع دستگاه ها بسیار کم مصرف هستند، صدای کمی دارند و قدرت مکش آن ها بسیار زیاد است. اندازه متناسبی دارند و به راحتی در هر مکانی نصب می شوند این دستگاه یک کلید تخلیه دستی دارد که به وسیله آن می توان دستگاه را تا قبل از پر شدن کامل مخزن آن تخلیه نمود. همچنین این دستگاه دندانپزشکی، دارای فیلتر آنتی باکتریالی می باشد که از ورود آلودگی به هوا جلوگیری می نماید.(ارتودنسی و ایمپلنت)
این دستگاه یک صفحه نمایشگر دارد که می توان وضعیت عملکرد دستگاه را از آن به راحتی مورد مشاهده و بررسی قرار داد.
ساکشن مرکزی
ساکشن مرکزی نسل جدیدی در دندان پزشکی می باشد، که موتور مکنده قوی دارد . این مدل مورد تایید وزارت بهداشت می باشد.
این ساکشنها میتوانند چند کاربرد داشته باشند و چند یونیت همزمان از این دستگاه استفاده کنند. این ساکشنها باید تخلیه مستقیم مخزن نداشته باشد و همچنین دارای فیلتر آنتی باکتریال هوای خروجی باشند. تقریباً میتوان گفت تمام مشکلاتی که برای ساکشن های آبی و برقی و جراحی مطرح گردید در این ساکشن دیده نمی شود.